Geweldloze Communicatie: Ontwapenend, doeltreffend en verbindend

Geweldloze Communicatie helpt ons stevig in het leven te staan. Te zeggen wat we willen en daadwerkelijk te luisteren naar wat de ander te zeggen heeft. Het doel is om te communiceren op een manier dat ontwapenend, doeltreffend én verbindend is.
Bij Authentiek Coaching & Loopbaanbegeleiding hebben we gemerkt dat communicatie veelal een probleemfactor is. Meer informatie over Loopbaanbegeleiding of coaching? Klik op de gekleurde links.

In het boek Geweldloze Communicatie, geschreven door klinisch psycholoog Marshall Rosenberg, leggen ze uit dat Geweldloze Communicatie bestaat uit vier elementen. Deze vier fundamenten over verbale, geweldloze communicatie zullen we kort aanhalen in deze blogpost.

1) Waarnemen zonder te oordelen

De Indiase filosoof J. Krishnamurti heeft eens gezegd dat waarnemen zonder te oordelen de hoogste vorm van menselijke intelligentie is.

Bij het eerste element van Geweldloze Communicatie, de waarneming, is het belangrijk dat we een scheiding aanbrengen tussen waarnemen en oordelen. Velen gaan waarnemen combineren met oordelen in hun communicatie. Het probleem is dat anderen dit gauw zullen opvatten als kritiek en bijgevolg afzetten tegen wat we zeggen.

Geweldloze Communicatie is een dynamische wijze van communiceren die statische generalisaties in ons taalgebruik wil vermijden. Ik haal even een voorbeeld uit het boek aan, om dit eerste element toe te lichten.

Je kunt zeggen: “Jan is een slechte voetballer”. Of in plaats daarvan kun je ook zeggen: “Jan heeft de afgelopen tien wedstrijden geen doelpunten gemaakt”. Zie je het verschil? Het tweede gebruikt evaluaties op grond van waarnemingen.

2) Gevoelens herkennen en uiten

Hoe zit het met uw woordenschat? Het tweede element van Geweldloze Communicatie is het uiten van onze gevoelens. Door een woordenschat te ontwikkelen waarmee we specifieke emoties duidelijk kunnen identificeren en benoemen, kunnen we makkelijker een band met elkaar aangaan.

Het is van belang om onderscheid te maken tussen woorden die werkelijke gevoelens weergeven en woorden of uitspraken die gedachten, beoordelingen en interpretaties beschrijven. Met andere woorden we maken in Geweldloze Communicatie onderscheid tussen woorden die werkelijke gevoelens weergeven en woorden die beschrijven wat we denken te zijn.

Een kort voorbeeld uit het boek:

1.  beschrijving van wat we denken te zijn: “Ik voel me een ondermaatse gitaarspeler”
   In deze uitspraak geef ik veeleer een oordeel over mijn vaardigheid als gitarist dan dat ik duidelijk mijn gevoelens weergeef.
2. Uitingen van werkelijke gevoelens: “ ik ben teleurgesteld in mezelf als gitaarspeler”; “Ik heb weinig geduld met mezelf als gitaarspeler”; ik voel me gefrustreerd als gitaarspeler”.
   De eigenlijke gevoelens achter mijn zelfbeoordeling als ondermaats kunnen dus zijn: teleurstelling, ongeduld, frustratie of een andere emotie.

Zo is het ook zinvol om onderscheid te maken tussen woorden die beschrijven hoe wij denken dat anderen zich ten opzichte van ons gedragen en woorden die werkelijke gevoelens weergeven.
Als je bijvoorbeeld zegt: “ik heb het gevoel dat ik onbelangrijk ben voor de mensen met wie ik werk”.
Het woord onbelangrijk beschrijft meer hoe ik denk dat anderen mij beoordelen dan een werkelijk gevoel.
Wat in dit geval zou kunnen zijn: “ik voel verdriet” of:”ik voel me moedeloos”.

Kortom: woorden als genegeerd voelen of bedreigd, afgewezen voelen geven weer hoe we gedragingen en woorden van anderen interpreteren en niet zozeer uitingen zijn van hoe wij ons voelen.

3) Het onderkennen van de behoeften achter onze gevoelens

Beseffen, onderkennen van de behoeften achter onze gevoelens. Wat anderen zeggen en doen kan wel de aanleiding zijn maar nooit de oorzaak van onze gevoelens zijn.

Als iemand zich negatief uit, kunnen we daar op vier verschillende manieren op ingaan:

1. onszelf de schuld geven
2. de ander de schuld geven
3. ons bewust maken van onze eigen gevoelens en behoeften
4. ons bewust maken van de gevoelens en behoeften achter de negatieve boodschap

Als mensen kritiek horen, gaan ze meestal al direct over tot de tegenaanval of zelfverdediging. Maar in het boek raden ze aan dat hoe directer we onze gevoelens met onze behoeften kunnen verbinden, hoe makkelijker het voor anderen is om vanuit medeogen te reageren.

4) Verzoeken om datgene wat het leven kan verrijken

Het vierde element van geweldloze communicatie heeft betrekking op de vraag wat we elkaar willen verzoeken om het leven van elk van ons te verrijken.

Gebruik positieve taal bij het doen van een verzoek en door verzoeken te uiten in duidelijke, positieve, concrete actietaal maken we duidelijk wat we werkelijk willen. Vermijd vage, abstracte of onduidelijke bewoordingen door duidelijk te stellen wat we wel in plaats van wat we niet zouden willen.

Hoe duidelijker we zijn in wat we terug willen horen wanneer we spreken, hoe groter de kans dat we dit ook krijgen. Omdat wat we zeggen niet altijd is wat wordt gehoord, moeten we leren hoe we kunnen nagaan of of onze boodschap is gehoord zoals bedoeld.

Wie geïnteresseerd is om het volledige boek te lezen. Kun je klikken op deze link. Aanrader!