Je bent geen pleaser, je wordt een pleaser.

Na het avondeten vraagt de vijfjarige Julie voorzichtig aan haar papa of ze ook op balletles mag net als haar beste vriendinnetje Mia. Ze droomt ervan om ook eens voor de spiegel te dansen in zo’n prachtig roze tutu met een dotje in haar haar. Papa, druk bezig scrollend op zijn gsm, antwoordt nonchalant: “Ik wil, ik wil… Ik wil ook graag de lotto winnen.” En dat was het dan. Einde gesprek. Mama is druk bezig met het inladen van de vaatwasser. Terwijl zij verdiept zijn in hun bezigheden, voelt Julie zich heel klein worden. Dit was haar eerste les in ‘jij hebt niks te willen’ en er zouden nog velen volgen. 

Wanneer je als kind keer op keer de boodschap krijgt dat jouw wensen, behoeften en verlangens er niet toe doen, zul je op termijn stoppen met aangeven wat jij graag wil of nodig hebt. Als jong kind gaat het vaak over materiële zaken zoals een bal, een pop of een auto, maar later worden je behoeften en verlangens ook emotioneler van aard. Je verlangt naar een luisterend oor wanneer je het moeilijk hebt, een schouderklopje wanneer je een uitdaging hebt gehaald of iemand die een arm om je heen slaat als je je niet goed in je vel voelt. Wanneer je leert dat ook hier geen ruimte voor is, kan je het gevoel krijgen dat je het niet waard bent. Iedereen wil graag gezien zijn en het gevoel hebben dat hij/zij/hen erbij hoort. Je installeert patronen om anderen het dan maar naar hun zin te maken. Op die manier val je hen niet lastig en komt er geen conflict. Je doet wat je moet doen en meestal zelfs meer dan nodig. Wat jij wil doet er niet toe, daar is toch geen ruimte voor.

In eerste instantie is het je gezin van herkomst dat bepaalt hoe jij hebt leren omgaan met je eigen behoeften. Wanneer je ouders ernstig en begripvol met jouw wensen omgingen, dan leerde je dat wat jij wilde ertoe deed en dat jij, jouw wensen en jouw verlangens werden gezien en gehoord. Je voelde dat je kon uitspreken wat je wilde of wat je nodig had. En ook al was hetgeen je vroeg of wat je wilde niet altijd haalbaar en kreeg je niet altijd een ja, jouw stem werd gehoord. Was dit niet het geval, dan heb je waarschijnlijk geleerd om je op de achtergrond te houden en je aan te passen aan je ouders. Dit patroon ligt aan de grondslag van wat we het pleasegedrag of people pleasen noemen.

Niet alleen in het gezin van herkomst, maar ook in onze maatschappij wordt het uiten van behoeften soms scherp veroordeeld. Het wordt dan -onterecht- bestempeld als egoïstisch. Nochtans is er een wezenlijk verschil tussen egoïstisch en egocentrisch. Er is niks mis met voor jezelf opkomen. Belangrijk is dat er sprake is van een balans tussen rekening houden met je eigen behoeften en die van anderen. Jezelf systematisch wegcijferen is allesbehalve gezond.

Stel je voor, van kleins af aan ben je meer gericht op wat anderen willen of nodig hebben, dan op je eigen behoeften. Sterker nog, je voelt je zelfs ongemakkelijk wanneer iemand vraagt wat jij wil of nodig hebt. Je voelt je ronduit oncomfortabel als de schijnwerpers op jou gericht zijn.

Dit kost ontzettend veel energie. Streven naar perfectie en het iedereen naar de zin maken, is bovendien een illusie. Je werkt jezelf hierdoor in de nesten. Je wilt voor iedereen goed doen, maar dat lukt niet altijd. Daarbovenop wil je ook nog eens zoveel mogelijk conflict vermijden. Je draait jezelf in allerlei bochten en loopt jezelf voorbij. De voeling met wat jij echt wilt, raak je stilaan kwijt. Soms weet je niet meer waar jij nog van kunt genieten, het belangrijkste is dat anderen tevreden zijn.

Herkenbaar? 

• Soms voel je je onzeker over wat je wil of nodig hebt en het is lastig voor jou om dit te benoemen.
• Als iemand je vraagt wat je wil, zeg je vaak: “Het maakt me niet echt uit, kies jij maar!”
• In een discussie sluit je je aan bij de meerderheid om conflicten te vermijden.
• Je geeft meer dan je krijgt. 
• Het gebeurt regelmatig dat anderen over jouw grenzen gaan, maar je durft hier niet altijd iets van te zeggen.
• Je hebt een hekel aan mensen die dominant zijn en hun mening aan anderen opdringen.
• Complimenten krijgen, vind je moeilijk. 
• Anderen gelukkig maken geeft je voldoening.
• Je zou best wat assertiever willen zijn, maar weet niet precies hoe je dat moet aanpakken.
• In je relatie ben jij vaak degene die toegeeft om de lieve vrede te bewaren.

Wat kan jij doen?

Het is belangrijk om te beseffen dat je niet geboren bent als een people pleaser maar dat je omgeving dit gedrag heeft aangemoedigd en dat het zo een overlevingsmechanisme werd. Het goede nieuws is dat je dit patroon kunt veranderen. Ooit ben je misschien begonnen met het vervullen van de behoeften van anderen om geliefd te worden of conflicten te vermijden. 

Je bent echter niet verantwoordelijk voor het geluk van anderen. Het kan zijn dat je te vaak verantwoordelijkheden opneemt die eigenlijk niet bij jou horen. Dit doe je misschien om jezelf te beschermen tegen afwijzing of tegen het gevoel van buitengesloten worden. Hierdoor ben je ervan overtuigd dat door je eigen behoeften te negeren en je te concentreren op die van anderen, je liefde en waardering zult behouden en je zo kunt voorkomen dat je wordt afgewezen. Helaas is het omgekeerde waar. Door te leren om je eigen wensen en behoeften aan te geven en grenzen te stellen, zul je meer respect krijgen dan je tot nu toe hebt ervaren. Je omgeving zal (al dan niet bewust) rekening moeten houden met jouw behoeften. Wie echt om je geeft, zal dat blijven doen, en een goede relatie zal alleen maar sterker worden. Je zult meer zelfvertrouwen krijgen, je energieker voelen en weer volop kunnen genieten van het leven. Jij mag er zijn, wat jij wil doet ertoe en jij bent het waard.

Meer weten? 

Herken jij jezelf in dit verhaal en wil je er mee aan de slag gaan? Ik wil je hier graag in bijstaan. Contacteer me gerust voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek. Groet, Sigrid

Bel of mail mij voor een afspraak: 0479 29 51 99 of sigrid@sigriddenteneer.be